Dieta Ajurwedyjska

Lato to dobry czas, by zadbać o linię.

Nie zawsze jednak zrzucenie zbędnych kilogramów prowadzi do pełni szczęścia. Liczne wyrzeczenia, głodówki, nagłe zmiany sposobu odżywiania się często mogą prowadzić do zniechęcenia. Dlatego też właściwa dieta, zapewniająca dobre zdrowie i samopoczucie, powinna obejmować pracę zarówno nad kondycją fizyczną, jak i psychiczną każdego z nas.

Stąd zapewne rosnąca w dzisiejszych czasach popularność diety ajurwedyjskiej, jednej z najbezpieczniejszych i najstarszych diet. Sama nauka liczy sobie już bowiem pięć tysięcy lat, jej nazwa zaś oznacza „wiedzę o życiu” (w domyśle „zdrowym”) lub „sztukę życia”. Za jej bezpieczeństwem przemawiają wiedza i rozsądek. Wiedza, ponieważ ajurweda stanowi kompletny system medycyny indyjskiej, w 1979 roku powszechnie uznany przez Światową Organizację Zdrowia za „koncepcję zdrowia i terapii”. Rozsądek – bowiem dieta ajurwedyjska polega na zbilansowanym odżywianiu się, dostosowanym do indywidualnych potrzeb każdego z nas.

Na czym więc polega dieta ajurwedyjska i od czego należy zacząć? O tym, że materia w postaci pożywienia jest dostarczana do organizmu, a następnie przetwarzana na energię wiadomo nie od dziś. Dieta ajurwedyjska polega jednak na zachowaniu w pożywieniu tej energii oraz wartości odżywczych, które w przypadku kuchni zachodniej zostają często zredukowane podczas procesu sztucznego przygotowywania pokarmów.

Nauka ajurwedyjska traktuje o tym, że wszystko, co nas otacza, stworzone jest z energii. Zarówno więc człowiek, jak i pożywienie są kombinacją kilku żywiołów (wody, ognia, powietrza, ziemi i przestrzeni), z których jeden dominuje.

Fundamentem zdrowia jest zaś to, co jemy, a im prostsze jest to w przygotowaniu, tym łatwiejsze staje się do strawienia, a więc zdrowsze.

Właściwy jednak początek przejścia na dietę ajurwedyjską stanowi ocena własnej kondycji psychofizycznej, tzw. doshy, którą określa jedna z trzech dominujących w człowieku energii.

Vata to połączenie powietrza i przestrzeni, a więc lekkość, ruch, chłód i suchość. Pitta to z kolei ogień i woda, oznaczające takie cechy jak ciepło, intensywność i żywiołowość. Wreszcie kapha, będąca kombinacją ziemi i wody, które niosą za sobą spokój, powolność i wytrzymałość. Za sprawą tych rozróżnień należy dokonać konsekwentnej oceny samego siebie, gdzie ważne będzie nie to, jacy się sobie wydajemy lub jacy chcielibyśmy być, a to, jacy jesteśmy w rzeczywistości – dziś i dawniej. Czemu ma służyć ta samoocena? Przede wszystkim odpowiedniemu zbilansowaniu diety – w ajurwedzie bowiem dąży się do spożywania pokarmów o konstrukcji przeciwstawnej niż nasz organizm, by zapewnić jego właściwe funkcjonowanie. Tak na przykład ludziom z energią vata zaleca się spożywanie głównie gorących posiłków, które zapewniają im siłę i energię, a w przypadku osobowości typu kapha mogłyby wywołać tylko ociężałość i senność. Stąd potrzeba wstępnej oceny naszego organizmu oraz indywidualne traktowanie diety.

W przypadku samych posiłków należy pamiętać, że dieta ajurwedyjska oparta jest przede wszystkim na czterech z sześciu smaków, a najważniejszym spośród nich jest smak słodki, który uspokaja nerwy i odbudowuje tkankę. Smak ten zawarty jest m.in. w ryżu i kaszy, z całą jednak pewnością nie należy zaliczać do tej grupy ciastek i słodyczy.

Dieta ajurwedyjska dąży zresztą do maksymalnego ograniczenia spożywania cukru, który powoduje zakwaszenie organizmu i nasilenie stanów zapalnych, co z kolei staje się przyczyną chorób. Dlatego również owoce, ze względu na zawartość fruktozy, powinny być spożywane z umiarem.

Następnym smakiem jest smak kwaśny, spotykany na przykład w maślance. Wspomaga on oczyszczanie organizmu i przyspiesza przyswajanie minerałów. Smak gorzki natomiast sprzyja detoksykacji, a zawarty jest głównie w warzywach. Na końcu należy wymienić także, nie mniej istotny, smak cierpki, który usuwa z organizmu nadmiar wody. Jego źródłem jest m.in. fasolka mung.

Samo zaś żywienie się polega na monogamii. Należy bowiem wybrać albo jedno danie zawierające trzy składniki, albo trzy odmienne produkty. Muszą one jednak pochodzić z różnych stopni piramidy żywienia tak, by dostarczać do organizmu głównie białko, warzywa i owoce, przy jednoczesnym zredukowaniu spożywania węglowodanów i tłuszczy. Wybrane produkty można natomiast jeść bez ograniczeń w dowolnej formie (gotowane, surowe, utarte lub posiekane). Decydującym elementem diety są też przyprawy, które mają w tym przypadku nie tyle podnosić walory smakowe, ile zapewniać właściwości terapeutyczne. Służą one bowiem regulacji trawienia i wspomagają metabolizm.

Należy zadbać również o pory posiłków. Sam odstęp czasowy między nimi powinien wynosić średnio trzy godzin. Pierwszy posiłek w ciągu dnia nie musi być też spożywany dość wcześnie, ponieważ organizm po przebudzeniu dysponuje jeszcze odpowiednim zasobem energii zgromadzonym podczas snu. Obiadu z kolei nie należy jeść zbyt późno – najlepiej uczynić to w południe około godziny 12.00 lub 13.00. Także pora ostatniego posiłku ma znaczenie, dlatego nie powinniśmy spożywać go później niż do 19.00. Najważniejsza jest jednak sama regularność spożywania – tak, aby nie głodować ani nie najadać się do przesytu.

Dieta ajurwedyjska to jednak nie tylko samo spożywanie, lecz także określona kultura jedzenia, sprowadzająca się do kilku prostych zasad. Po pierwsze nie powinno się spożywać posiłków o przeciwstawnej wadze (np. zimnych i ciepłych lub zawierających skrobię i białko). Również owoce należy spożywać osobo – zarówno w tym sensie, aby nie mieszać ich ze sobą, jak i w tym, by nie łączyć ich z innymi pokarmami. Stosowny czas to spożycie ich na dwie godziny przed posiłkiem lub po nim.

Równie ważna jest atmosfera i środowisko, w którym spożywamy pokarmy. Przede wszystkim nie wolno jeść podczas zdenerwowania. Także nie należy spożywać posiłków w biegu oraz zajadać stresu. W tej diecie istotna jest bowiem też koncentracja na tym, co jemy tak, by pożywienie dostarczane do organizmu sprzyjało równowadze naszej kondycji psychofizycznej. Aby zaś zapewnić utrzymanie najlepszej jakości energii (tzw. sattwaguny) zaleca się jedzenie kiełków roślin strączkowych, orzechów, nasion, surowych owoców oraz picie odpowiednich ilości czystej wody.

Dieta ajurwedyjska jest zatem z jednej strony zestawem posiłków (w głównej mierze wegetariańskich), przygotowywanych i spożywanych według określonych zasad, z drugiej zaś strony stanowi sposobność do poznania samego siebie, swoich potrzeb i dookreślenia własnej osobowości.

Dodaj komentarz